پکیج تصفیه فاضلاب

پکیج تصفیه فاضلاب جهت  پیوسته فاضلاب طراحی می گردد. پساب تصفیه شده، دارای استاندارهای سازمان حفاظت محیط زیست می باشد و می تواند برای آبیاری فضای سبز بکار رفته یا به منابع پذیرنده تخلیه شود. پکیج شامل سیستم بیولوژیکی با رشد معلق، کلرزنی و نگهدارنده لجن می باشد. جریان در ابتدای ورود از آشغالگیر عبور می کند سپس به تانک هوادهی فرستاده می شود. پس از حذف قسمت اعظم BOD به مخزن ته نشینی هدایت می شود.

پساب خروجی از واحد ته نشینی به واحد کلر زنی می رود. خروجی واحد کلر زنی از نظر استاندارهای سازمان حفاظت محیط زیست مورد تایید می باشد .

لجن واحد ته نشینی به واحد نگهداری لجن هدایت می شود که نیاز به تخلیه هر روزه لجن نباشد.کلر زنی با تزریق محلول هیپوکلریت انجام می گردد .برای حذف کف های ایجاد شده در سطح حوض هوادهی، از پمپ کف زدایی استفاده می شود.

از مزایای این پکیج تصفیه فاضلاب بهره برداری بسیار آسان، عدم نیاز به تصفیه لجن و کیفیت بالای پساب تصفیه شده می باشد.

با ساخت تصفیه خانه های پیش ساخته فاضلاب به صورت واحد های فشرده ارزان قیمت علاوه بر کاهش قابل ملاحظه در زمان و هزینه های ساخت ،امکان حمل و جابجایی آنها به صورت کانتینرهای استاندارد فراهم می شود. فرایند انتخابی تصفیه فاضلاب از تنوع هوازی لجن فعال به طریق رشد معلق یا بستر ثابت بیوفیلمی می باشد.

فاضلابهای آلوده و بیماریزا پس از هدایت به این سیستم و طی مراحل مختلف تصفیه به پسابی زلال ،بدون بو و بدون مواد معلق پالایش شده و پس از کلر زنی مطابق با استاندارهای محیط زیست قابل دفع به چاه جذبی،رودخانه و یا استفاده در مصارف آبیاری فضای سبز می باشند.

هر پکیج دارای متعلقات لازم از قبیل تجهیزات آشغالگیری، پمپاژ، هوادهی ،ته نشینی، هاضم لجن، کلر زنی و تابلوی برق می باشد. مخازن تصفیه از ورق و پروفیل های فولادی ساخته شده و توسط پرایمرهای اپوکسی و یا پوشش های فایبر گلاس در برابر خوردگی محافظت می شوند.

 پکیج تصفیه فاضلاب

روشهای جدید در تصفیه فاضلاب ( SBR, UASB,…. واحد SBR

واحد SBR

واحد SBR از یک راکتور پر و خالی شونده تشکیل شده که در آن اختلاط کامل صورت می گیرد و علاوه بر آن هوادهی و ته نشینی که بعد از مرحله واکنش می باشد،در یک تانک انجام می شود. در تمام سیستمهای SBR عمل تصفیه در قالب ۵ مرحله ای که در ادامه می آید، بصورت متوالی انجام می شود.

۱- پرشدن،

۲- واکنش(هوادهی)،

۳- ته نشینی،

۴- تخلیه ،

۵- آزاد.

در طی مرحله پرشدن، فاضلاب به سیستم وارد می شود. در طی فرایند پر شدن سطح مایع موجود در راکتور از ۷۵درصد در انتهای مرحله آزاد به ۱۰۰درصد می رسد. در خلال پرشدن، محتویات راکتور در حال مخلوط شدن و یا مخلوط و هوادهی شدن توامان هستند تا به واکنشهای بیولوژیکی در حال انجام در داخل راکتور سرعت ببخشند.

در طی فرایند واکنش، واکنشهای آلی تحت شرایط کنترل شده محیطی بر روی مواد آلی موجود در فاضلاب انجام می شود.

در طی فرایند ته نشینی، مواد جامد تحت شرایط سکون شروع به ته نشینی می کنند و نتیجه آن پساب تصفیه شده ایست که آماده تخلیه از سیستم SBR است.

پساب تصفیه شده در طی مرحله تخلیه از سیستم خارج می شود. برای تخلیه پساب تصفیه شده از مکانیزمهای متعددی از جمله دریچه های سرریز می توان استفاده نمود.

مرحله آزاد در یک سیستم SBR که از چند تانک استفاده می کند، زمان لازم را برای پرشدن یک تانک قبل از اینکه مرحله بعدی (واکنش) شروع شود، فراهم می سازد. به دلیل اینکه این مرحله چندان ضروری نیست، گاهی از سیستم SBR حذف می شود.

در مورد فاضلابهای با جریان دائمی، حداقل به ۲ تانک نیاز است تا زمانی که یک تانک در حال پرشدن است، تانک دیگر در حال انجام مرحله تصفیه باشد.

 

- واحد UASB

یکی از پیشرفت های قابل توجه در تکنولوژی مربوط به سیستمهای تصفیه بی هوازی راکتور UASB می باشد که در اواخر دهه ۷۰ میلادی در هلند شکل گرفت. در این فرایند، فاضلاب از انتهای راکتور UASB وارد آن شده و از میان واحد روکش لجن به سمت بالا جریان پیدا می کند. اجزای اصلی راکتور UASB سیستم توزیع فاضلاب ورودی، جداکننده فازگاز از جامد و طرح خروج پساب تصفیه شده می باشد.

پکیج تصفیه فاضلاب

ویژگی اصلی سیستمهای UASB که به آن این امکان را می دهد تا در مقایسه با سایر فرایندهای بی هوازی از فاضلاب با بار COD بسیاربالاتری استفاده کند، تولید لجن به صورت گرانوله می باشد. تولید لجن بصورت دانه دانه در سیستمهای UASB به چندماه زمان احتیاج دارد که این زمان را با برخی افزودنی ها به آن، می توان کاهش داد.

 پکیج تصفیه فاضلاب

لجن فعال با بستر متحرک : MBBR - "Low Cost" wastewater treatment

بسترهای متحرک در سیستم های تصفیه پسآب که به عنوان آکنه خوانده می شوند می توانند گاها راندمان تصفیه را به مقدار زیادی افزایش دهند.

پکیج های تصفیه آب و فاضلاب

پکیج تصفیه فاضلاب بهداشتی سیستم هایی هستند که برای تصفیه فاضلاب بهداشتی – انسانی طراحی و ساخته شده اند. از آنجا که این سیستم ها دارای تمامی واحدها و تجهیزات مورد نیاز جهت تصفیه هستند، به آنها پکیج تصفیه گفته می شود.  مخزن این پکیج ها را بصورت فلزی، پلی اتیلنی و کامپوزیتی طراحی و اجرا می نماید.

مهمترین مزایای این پکیج ها عبارتند از:

1- کارایی و راندمان بسیار بالا در تصفیه فاضلاب

2- پرتابل بودن و قابلیت جابجایی پکیج حتی پس از نصب و راه اندازی

3- سرعت بالا در ساخت، نصب و راه اندازی

4- برخورداری از کلیه واحدها و تجهیزات مورد نیاز جهت تصفیه

5- گارانتی یک ساله و 10 سال خدمات پس از فروش

6- سهولت بهره برداری و نگهداری به سبب نوع طراحی و ساخت و تجهیزات بکاررفته در پکیج

 

به دلیل مزایای این پکیج های فلزی امروزه در کشور ما بطور گسترده ای از آنها برای تصفیه فاضلاب های بهداشتی- انسانی استفاده می گردد.

مهمترین مزایای پکیج های فلزی عبارتند از:

1- سرعت بالا در ساخت و راه اندازی پکیج

2- پرتابل بودن و امکان جابجایی پکیج حتی پس از نصب و راه اندازی

3- قیمت پایین و اقتصادی بودن به خصوص در ظرفیت های کمتر از 100 متر مکعب در شبانه روز

4- امکان ساخت بر اساس شرایط و محدودیت های هر پروژه

5- سازگاری با شرایط آب و هوایی اغلب مناطق کشور

6- سهولت ایجاد هر گونه تغییر در دوران بهره برداری

 

     با توجه به تجربیات داخلی و خارجی در کارایی روش لجن فعال با هوادهی گسترده، مخزن از این روش برای طراحی و ساخت پکیج های تصفیه فاضلاب بهداشتی – انسانی خود استفاده می کند. بر این اساس واحدهای اصلی این پکیج ها عبارتند از: آشغالگیر، مخزن هوادهی، مخزن ته نشینی، مخزن کلرزنی، هاضم لجن و تابلو برق. البته با توجه به شرایط هر پروژه تغییرات لازم بر روی این پکیج ها اعمال می گردد. از این پکیج ها می توان در تصفیه فاضلاب بهداشتی واحدهای مسکونی، ساختمانهای اداری، کارگاه ها و کارخانجات، هتل ها و مراکز اقامتی و تفریحی، رستوران ها و کمپ های کارگری استفاده نمود. پساب خروجی این پکیج ها با استانداردهای سازمان حفاظت محیط زیست مطابقت داشته و با توجه به طراحی از آن می توان برای مصارف کشاورزی و آبیاری فضای سبز یا تخلیه به چاه جاذب و یا تخلیه به آبهای سطحی استفاده نمود.

روش جدید تبدیل فاضلاب صنعتی به آب در ایران

احمد بهراد، کارشناسی ارشد مهندسی محیط زیست گرایش آب و فاضلاب مجری طرح «تصفیه فاضلاب به روش الکتروکئوگولاسیون» گفت: این روش را برای تصفیه فاضلاب صنعتی به کار گرفتیم تا از این طریق بتوانیم آب غیر قابل شرب جهت آبیاری باغ و باغچه و خیلی مصارف دیگر تولید کنیم.

وی با بیان اینکه این روش جدیدی است که با ترکیب چند فرایند در یک راکتور، با راندمان بالا می تواند برای تصفیه فاضلاب صنعتی به کار رود، افزود: به دلیل اینکه فاضلاب صنعتی به روش های معمولی قابل تصفیه نیستند، از روش الکتروکئوگولاسیون که دارای سه فرایند است به تصفیه فاضلاب صنعتی کارخانجات پرداختیم.

کارشناس ارشد مهندسی محیط زیست گرایش آب و فاضلاب با بیان اینکه این روش با جریان برق با دو الکترود و یون آلومینیوم انجام می گیرد، گفت: به دلیل وجود الکترودهای آهن و آلومینیوم در سیستم تصفیه کننده، فرایند انعقاد و لخته سازی فاضلاب رخ می دهد و فاضلاب ته نشین می شود که با ته نشین شدن مواد سنگین و با تجزیه فاضلاب، گازهای هیدروژن و اکسیژن تولید و سبب شناور سازی و حذف الاینده ها از فاضلاب می شود.

بهراد افزود: در مرحله بعد به دلیل تولید انواع اکساینده ها در فرایند تصفیه، ترکیبات کلر، رادیکال هیدروکسیل، پراکسید هیدروژن و ازن از ترکیب پراکسید هیدروژن و ازن فرایند اکسیداسیون پیشرفته تشکیل می شود و بعد از آن گندزدایی فاضلاب انجام می شود.

این محقق ایرانی اظهار کرد: بعد از این روش های تصفیه فاضلاب، آب غیر قابل شربی به وجود می آید که می توان از آن برای آبیاری باغ و باغچه و مصارف دیگر استفاده کرد.

وی در خصوص مزایای این روش، گفت: راندمان بالای تصفیه فاضلاب، کاهش هزینه های تصفیه فاضلاب  صنعتی بسیار آلوده، عدم نیاز به مواد شیمیایی، قابلیت بهره برداری به صورت ناپیوسته از مزایای استفاده از روش الکتروکئوگولاسیون به شمار می رود.

بهراد افزود: این روش به صورت پایلوت در دو کارخانه لبنی و کاغذ سازی انجام گرفته که نتایج آن مفید و موثر بوده است. همچنین این روش راندمان بالایی دارد در حالیکه چند فرایند را در یک راکتور انجام می دهد.

سپتیک تانک

در مناطقی که زمین آنها آبکش نبوده و یا قابلیت جذب آن کم باشد، ساده‌ترین سیستم بهداشتی دفع فاضلاب استفاده از «سپتیک تانک» می‌باشد که عبارت است از یک مخزن بتونی که در زیر کف زمین قرار می‌گیرد و مواد فاضلاب در آن جمع می‌شود. ظرفیت سپتیکبه‌گونه‌ای تعیین می‌شود که فاضلاب چندین روز را در خود جای دهد.

1- ساختمان سپتیک تانک
سپتیک تانک از یک مخزن سرپوشیده که از بتن مسلح ساخته شده، تشکیل می‌شود که جهت جلوگیری از نوسانات جریان فاضلاب آن را از دو یا سه انباره مستطیل شکل می‌سازند. این انباره باید بدون منفذ بوده و از مصالحی ساخته شود که امکان زنگ‌زدگی، پوسیدگی و یا فرسایش نداشته باشند. از جمله این مصالح می‌توان به بتن، کاشی لعابی و آجر جوشی اشاره نمود.
طول انباره‌ها معمولاً دو تا چهار برابر عرض سپتیک انتخاب می‌شوند. عمق انباره‌ها نیز در ظرفیت‌های پایین 2/1 متر و در ظرفیت‌های بالاتر تا سه متر است. همچنین سطح فاضلابتا سقف انباره نباید از 30 سانتی‌متر کمتر شود. ورود و خروج فاضلاب از یک انباره به انباره‌ای دیگر توسط سوراخ‌های پیش‌بینی شده در دیوارهای جداکننده آنها و در عمق 30 تا 45 سانتی‌متری در زیر سطح فاضلاب انجام می‌شود تا مواد شناور از انباره خارج نشوند.
به منظور تهویه و خروج گازهای ایجاد شده از تجزیه فاضلاب در فضای سپتیک تانک نیز از لوله‌ای به قطر چهار اینچ استفاده می‌شود و برای آنکه ساکنان ساختمان از بوی نامطبوع خروجی از این لوله تهویه ناراحت نشوند، این لوله را از قسمتی از ساختمان که پنجره نداشته باشد عبور داده و تا ارتفاع 5/1 متر بالاتر از بام ساختمان ادامه می‌دهند. سپس با نصب دو زانوی 90 درجه امتداد دهانه خروجی لوله تهویه به طرف زمین برگردانده می‌شود. شکل 1 نمایی از مشخصات و ابعاد سپتیک تانک‌ها را ارائه داده است.

2- طرز کار سپتیک تانک
طرز کار سپتیک تانک بدین‌صورت است که فاضلاب از یک طرف به آن وارد شده و پس از توقف در آن تجزیه شده و پسآب تولید می‌شود. سپس این پسآب از لوله خروجی سپتیک تانک خارج شده و مقدار کمی از فاضلاب در ته سپتیک باقی می‌ماند. زمانی که ارتفاع لجن موجود در ته محفظه به حدود نصف عمق مخزن برسد، می‌توان آن را تخلیه و تمیز کرد.
3- انتخاب محل سپتیک تانک
در انتخاب محل سپتیک تانک نکات زیر باید رعایت شوند:
- انباره سپتیک تانک باید در محلی قرار گیرد که موجب آلودگی چاه آب، چشمه و یا هر منبع دیگر آب نشود.
- زمان آبکشی خاک نباید از 60 دقیقه در 5/2 سانتی‌متر بیشتر باشد.
- محل سپتیک تانک نباید در محل‌های باتلاقی و یا در معرض سیل باشد.
- طول انباره‌های سپتیک تانک معمولاً سه برابر عرض آن انتخاب می‌شود. عمق مؤثر انباره‌های آن نیز معمولاً 2/1 تا 3 متر است. در هر صورت سطح فاضلاب تا سقف انباره نباید از 30 سانتی‌متر کمتر شود.
- برای خروج گازهای متعفن تولید شده از فعل و انفعالات باکتری‌ها در سپتیک تانک، نصب لوله‌های تهویه به قطر 4 اینچ که تا سقف ساختمان‌های مجاور امتداد یافته ضرورت دارد.

4- نکاتی که در ساختن سپتیک تانک‌ها باید در نظر گرفت
- ساختمان سپتیک تانک: در ساختمان سپتیک تانک باید از مصالح زنگ‌نزن و فاسد نشدنی و ضمناً غیرقابل نفوذ استفاده شود. بدین جهت مصالحی از قبیل بتن، لوله‌های سفالی به قطر بزرگ و فلزاتی که کاملاً احتیاطات لازم درباره آنها شده باشد به کار می‌روند.
- تهویه سپتیک تانک: در سپتیک تانک‌ها به منظور خارج ساختن گازهای حاصل از عمل تصفیه باید وسایل تهویه طبیعی در نظر گرفت. البته منافذی که در محل ورود و خروجسپتیک تانک موجودند شاید منظور فوق را تأمین کنند. با این حال معمولاً لوله تهویه‌ای به قطر 10 سانتی‌متر در نظر گرفته می‌شود. ضمناً برای جلوگیری از افتادن جانوران و یا هر نوع مواد خارجی به داخل تانک روی دهانه لوله توری می‌پیچند.
- آدم‌رو (Manholes): ساختن آدم‌رو از نظر بازدید و تمیز کردن داخل تانک حتماً لازم است.
- مانع تنظیم: به منظور کم کردن سرعت سطحی فاضلاب در قسمت ورودی و همچنین جلوگیری تجزیه و هضم می‌گردند.
- خروج مواد: مواد جامد صعودی ممکن است در ضمن جریان فاضلاب از سپتیک تانک خارج شود. این درست دو عیبی است که موارد استعمال سپتیک تانک را محدود می‌کند.

البته با وارد کردن مواد کلردار به مقدار محدودی در فاضلاب خام می‌توان تا حدودی دو عیب فوق را برطرف نمود. ولی چون مواد کلردار عمل هضم را کند می‌کند و بدین طریق از خارج شدن مواد جامد صعودی جلوگیری می‌نماید نباید در مصرف آن بی‌توجهی نشان داد.

تصفیه فاضلاب با سپتیک تانک

به دلیل وجود باکتریهای بی هوازی در فاضلاب و فعالیت آنها، ترکیبات خورنده و بدبویی نظیر گاز هیدروسولفور تشکیل می شود که وجود آنها لزوم یک طراحی دقیق مهندسی برای خطوط انتقال فاضلابرا موجب می شود. سپتیک تانک در شهرهای شمالی می تواند راه گریزی از معضل پیچیده دفع فاضلاب های مسکونی باشد و به همین دلیل با پیشرفت این سیستم می توانیم به شهری سالم تر و امروزی تر بیاندیشیم. از دستگاههای سپتیک تانک در پروژه های مختلف جهت تصفیه فاضلاب آپارتمانها و ساختمانهای مسکونی، ویلایی، هتلها، مراکز درمانی، بیمارستانها، کارخانجات، فاضلابهای شهری و روستایی، مراکز آموزشی، پادگانها، پایانه های باربری و مسافربری و . . . میتوان استفاده نمود.

سپتیک تانک مخزنی است که توسط حداقل یک دیواره به دو بخش نا مساوی تقسیم شده است. در بخش اول مواد و ذرات درشت ته نشین شده و در کف مخزن انباشته می شوند. چربی و روغن های شناور نیز بر روی سطح تجمع می یابند. لجن انباشته شده در کف سپتیک تانک به کمک باکتریهای بی هوازی بخشی از مواد آلاینده را تجزیه کرده و فاضلاب را تصفیه می نماید. ارتباط بین بخش اول و دوم به گونه ای است که امکان عبور مواد ته نشین شده و چربی های شناور شده از بخش اول به بخش دوم وجود ندارد و بدین صورت پساب زلال شده به بخش دوم منتقل می گردد. در نهایت پساب از طریق یک لوله خروجی از سپتیک تانک خارج می گردد. معمولاً از سپتیک تانک ها برای تصفیه مقدماتی فاضلاب، متعادل سازی در مقدار و کیفیت فاضلاب و جمع آوری فاضلاب از نقاط مختلف و پمپاژ آن استفاده می شود.

به طور کلی تصفیه فاضلاب در انباره های تعفن به طور ناقص انجام می گیرد و آنهم برای جمعیتی محدود. این تصفیه ناقص تنها موجب می شود که دفع فاضلاب به زمین آسانتر انجام گرفته و دفع آن به منابع طبیعی در روی زمین زیان کمتری را به محیط زیست وارد سازد ولی در هر صورت دارای معایب یک تصفیه ناقص می باشد. سپتیک تانک از نظر کار خود نیز دارای این عیب است که قسمتی از مواد ته نشین شده در کف انبار به علت تعفن و تولید گازها همراه این گاز به سطح فاضلاب در انباره آمده و موجب اختلال در کار سپتیک تانک می شود. همچنین ممکن است این مواد همراه فاضلاب بیرون آید.

از جمله مشکلاتی که در جمع آوری فاضلاب خام در سطح روستاها وجود دارد عدم جریان کافی فاضلاب در لوله ها می باشد. این مسأله باعث می شود سرعت کافی در لوله ها بوجود نیامده و به علت کم بودن سرعت، مواد معلق در لوله رسوب و سیستم از کار بیفتد. پیرو همین نقطه ضعف سیستم های جمع آوری فاضلاب متداول بوده که تصمیم به جمع آوری فاضلاب ته نشین شده از مخازنسپتیک گردید. پساب خروجی از مخزن که مواد معلق خود را در مخزن از دست داده است قادر خواهد بود با سرعت و شیب کمتری بدون مشکل در فاضلابروها جریان یابد.

قابل توجه است که فاضلاب روی ساختمان که عمل جمع آوری فاضلاب تولیدی و انتقال آن را تا مخزن سپتیک عهده دار است بر اساس فاضلابروهای متداول طراحی می شوند بنابراین لازم است که به مسأله حداقل سرعت و شیب در این فاضلابروها دقت شود. در صورتی که بتوان به حل این مسأله فائق شد و از طرفی بتوان موقعیت مخزن را طوری انتخاب نمود که چند خانه را با هم سرویس دهد می توان فاضلاب چند خانه را جمع آوری و به مخزن سپتیک انتقال داد.
مخزن سپتیک برای مناطقی که جنس زمین غیر قابل نفوذ باشد و نتوان از چاههای جاذب سود جست و برای منازل و مؤسساتی که در نواحی روستایی و یا دور از دسترس شبکه های جمع آوری فاضلاب قرار دارند، می تواند یک روش قابل قبول تصفیه فاضلاب باشد.

مخزن سپتیک در واقع یک مخزن ته نشینی کوچک می باشد که به دلیل زمان ماند طولانی، فاضلاب در آن تحت اثر باکتریهای غیر هوازی به حالت معلق در می آید. سرپوشیده نمودن آن به منظور جلوگیری از مزاحمت بوی نامطبوع می باشد.نظر به اهمیتی که مخزن سپتیک در کاهش آلودگی و مواد آلی فاضلاب دارد، اغلب به عنوان یک راه حل موقت دفع فاضلاب بکار می رود. در این روش کلیهفاضلاب منزل بوسیله فاضلاب رو ساختمان وارد مخزن می گردد. فعل و انفعالاتی که در مخزن سپتیک صورت می گیرد عبارتست از پالایش ابتدایی فاضلاب که همان ته نشینی است، حتماً موادی که در مخزن ته نشین و یا رونشین می شوند مراحلی از تصفیه را می گذرانند که درباره آن نیز مختصری گفتگو خواهد شد.

مخزن به نحوی طرح می شود که فاضلاب ورودی به آن تقریباًبین یک تا سه روز باقی می ماند در مدت مذکور مواد معلق بالنصبه سنگین فاضلاب به صورت لجن در کف مخزن ته نشین شده و بیشتر مواد معلق سبک و از جمله روغن و چربی به تدریج به شکل کف غلیظی در سطح مایع شناور می گردد. وقتی که مقدار فاضلاب وارد مخزن می شود به اندازه هم حجم آن پساب از لوله خروجی دفع می شود. لجن ته نشین شده در کف مخزن در اثر فعالیت باکتریهای غیر هوازی تجزیه گردیده ایجاد گاز می نماید. نتیجه فعل و انفعالات مزبور، کاهش قابل ملاحظه حجم لجن می باشد و به همین دلیل معمولاً تخلیه لجن مخزن هر ۲ تا ۴ سال یکبار بر حسب زمان ماند اولیه ضرورت می یابد. 

در پساب مخزنی که صحیح طرح و اجرا شده است مواد معلق و تیرگی کمی وجود خواهد داشت معذالک هنوز کاملاً صاف نیست و بوی مخصوص فاضلاب می دهد. بعلاوه پساب مزبور احتمالاً از نظر بهداشت به علت در برداشتن باکتریهای بیماری زا، کیست و تخم کرمهایی که کاملاً از بین نرفته اند مخاطره انگیز می باشد. همزمان و متناوب با تجزیه لجن در مخزن گاز تولید می شود که به صورت حبابهای ریز به سوی سطح مایع صعود می نماید. گازهای مزبور در حین برخورد به فاضلاب وارده مولکولهای آن را با موجودات ریز که عامل اصلی عملیات تجزیه اند جذب می کنند.

ذرات مزبور در سطح مایع تجمع یافته و به تدریج آن را سنگین و ضخیم می کند تا آنجه که کف مذکور در اثر افزایش وزن اندکی ریز سطح مایع قرار می گیرد. گسترش لایه های شناور گاهی به میزانی است که سطح زیرین آن حتی تا درون فاضلابروی اصلی نیز ادامه می یابد. پیدایش این وضع معمولاً همزمان با افزایش لجن در کف مخزن است و نتیجتاً گذرگاه فاضلاب در داخل مخزن آنقدر کوچک می شود که فرصت کافی برای ته نشین شدن مواد معلق فاضلاب تازه تخلیه شده باقی نمی ماند و در نتیجه در پساب مخزن مقدار قابل توجهی مواد شناور مشاهده خواهد شد. اشکال مزبور را می توان با تخلیه و تنظیف منظم مخزن مرتفع کرد.

سپتیک تانک پلی اتیلن

سپتیک تانک پلی اتیلنی ، مخزنی است که توسط حداقل یک دیواره به دو بخش نا مساوی تقسیم می شود که فاضلاب با سرعتی کم و بطور مداوم در آن جریان دارد.

در بخش اول فاضلاب توسط باکتری های بی هوازی هضم شده و در اثر فعل و انفعالات صورت گرفته، مواد معلق قابل ته نشینی بصورت لجن در کف انباره ته نشین می شوند و چربی و روغن های شناور نیز بر روی سطح تجمع می یابند. ارتباط بین بخش اول و دوم به گونه ای است که امکان عبور مواد ته نشین شده و چربی های شناور شده از بخش اول به بخش دوم وجود ندارد و بدین صورت پساب زلال شده به بخش دوم منتقل می گردد. در نهایت پساب از طریق یک لوله خروجی از سپتیک تانک خارج می گردد. در این واحد 35 درصد موادآلی و 65 درصد مواد جامد حذف می گردد، بنابراین خروجی آن به تصفیه تکمیلی نیاز دارد.

اگر سپتیک تانک پلی اتیلنی به عنوان پیش تصفیه استفاده شده باشد، خروجی آن وارد سیستم تصفیه فاضلاب اصلی خواهد شد و چنانچه به عنوان واحد مستقل استفاده شده باشد، نیاز به فیلتراسیون مصنوعی یا تزریق به زمین می باشد. معمولاً از سپتیک تانک ها برای تصفیه مقدماتی فاضلاب، متعادل سازی در مقدار و کیفیت فاضلاب و جمع آوری فاضلاب از نقاط مختلف و پمپاژ آن استفاده می شود همچنین برای منازل، رستوران ها، هتل ها شهرک های ویلایی که دور از دسترس شبکه های جمع آوری فاضلاب قرار دارند، می تواند یک روش قابل قبول تصفیه فاضلاب باشد.

سپتیک تانک

معرفی سیستم:

سپتیک تانک ساده ترین نوع تصفیه خانه تک واحدی است که تصفیه مکانیکی) ته نشینی( و تصفیه زیستی با کمک باکتریهای بی هوازی همزمان در آن انجام می گیرد. سپتیک تانک از انباره سرپوشیده ای که معمولا با بتن آرمه و در ابعاد کوچک آن به صورت پیش ساخته در کارخانه یا مواد پلی اتیلنی تهیه می شود. فاضلاب پس از عبور از انباره و به علت کاهش سرعت جریان آن قسمتی از مواد معلق خود را به صورت ته نشینی از دست می دهد و از سوی دیگر انباره بیرون می رود. مواد ته نشین شده به صورت لجن در کف انباره با کمک باکتریهای بی هوازی هضم می شود و انباره هر دو سال یک بار تخلیه می گردد.

راندمان تصفیه:

از آنجائیکه تصفیه فاضلاب در سپتیک تانک به صورت ناقص انجام می گیرد می توان گفت که راندمانتصفیه در این سیستم 50-40 درصد می باشد. بنابراین در مواردیکه هدف از تصفیه فاضلاب تامین استانداردهای مشخص شده توسط سازمان حفاظت محیط زیست نباشد جهت حذف بخشی از مواد معلق و چربی فاضلاب از این سیستم می توان استفاده کرد. در صورتی که هدف از تصفیه فاضلاب رسیدن به استانداردهای زیست محیطی باشد باید از تصفیه خانه های پیش ساخته و یا بتنی استفاده نمود که فرآیند تصفیه فاضلاب در این تصفیه خانه ها به صورت کامل انجام می گیرد و شامل تمامی مراحل تصفیه می باشد.

دفع پساب سپتیک تانک:

فاضلابی که در سپتیک تانک تصفیه ناقص شده است معمولا به 2 روش دفع می شود:

دفع پساپ در زمین : در صورتیکه سطح آب زیرزمینی پائین و امکان ایجاد چاه جذب کننده فاضلاب موجود باشد.در صورتیکه سطح آب زیرزمینی بالا باشد و زمین از نفوذ پذیری زیادی برخوردار نباشد، باید پساب را زیر سطح زمین پخش نمود.در این صورت پساب با کمک یک شبکه لوله های سوراخ دار در زیر زمین و در عمق 45 تا 90 سانتی متری پخش می گردد.

وارد کردن پساب به فاضلاب شهری: پس از انجام عملیات پیش تصفیه در سپتیک تانک ها می توان پساب خروجی را به فاضلاب شهری جهت عملیات تکمیلی تصفیه هدایت نمود.

موارد کاربرد سپتیک تانک :

کارخانجات

مجتمع های مسکونی خدماتی اداری

ویلاها

خوابگاههای دانشجوئی

پادگانها

هتل ها

مجتمع های ورزشی فرهنگی آموزشی

و.....

نصب سپتیک تانک

نصب روی زمین (غیر دفنی)

نصب داخل زمین (دفنی)

نکات فنی نصب :

فاصله مناسب از ساختمان حداقل 3 متر

عمق نصب سپتیک باید به طریقی باشد که خروجی فاضلاب به صورت ثقلی وارد لوله ورودی سپتیک شود.

در صورتیکه خروجی پساب سپتیک وارد زمین یا خاک می شود زمین مورد نظر باید حداقل 10 متر از ساختمان فاصله داشته باشد و حداقل 30 متر از چاه های آب فاصله داشته باشد.

در صورتیکه در محل نصب امکان تردد ماشین آلات سنگین وجود دارد توصیه می شود به وسیله فنس جداسازی صورت گیرد.

زیر سازی و رگلاژ محل نصب سپتیک ضروری است.( شیب سطح زیر سپتیک صفر در صد می باشد)

نکات مهم جهت بهبود عملکرد سپتیک تانک دفنیو غیر دفنی

ممانعت از عبور خودروی سنگین روی سپتیک تانک به دفعات مکرر

ممانعت از ورود اشیا غیر قابل تجزیه مانند پلاستیک و...

خودداری از ورود رنگ، روغن موتور، سموم ،کود شیمایی و مواد شیمیائی

استفاده از آب داغ به جای استفاده از مواد شیمیائی جت بازنمودن مسیر فاضلاب مسدود شده

مزیت های سپتیک تانک پیش ساخته دو جداره پلی اتیلنی

سیستم آماده

نصب آسان

عدم نیاز به انرژی

تصفیه دائم

حفاظت از آب و خاک در طبیعت

عدم خوردگی از داخل و بیرون

آب بندی کامل و تحویل به مشتری پس از تست کامل

داشتن محیطی سالم و بهداشتی

عدم خرابی در حوادث غیر مترقبه (زلزله و ....)

ضد اشعه خورشید

عدم نیاز به ساپورت

ساخت سپتیک تانک ها مطابق با استاندارد 4261 DINو 66 B CSA

نمونه سپتیک نصب روی زمین توسط شرکت دریا انرژی سولار

محاسبه ظرفیت سپتیک تانک

معمولا از سپتیک تانک ها برای فاضلابهای بهداشتی استفاده می شود. بنابراین در اینجا روش محاسبه ظرفیت سپتیک تانک برای فاضلابهای بهداشتی آمده است. براساس استانداردهای موجود ظرفیت سپتیک تانک را برابر حجم فاضلاب تولید روزانه در نظر می گیرند. بنابراین جهت تعیین ظرفیت سپتیک تانک مورد نیاز ابتدا باید حجم فاضلاب تولیدی روزانه را محاسبه نمود. حجم فاضلاب بهداشتی معمولا به تعداد افراد تحت پوشش بستگی مستقیم دارد.

در جدول زیر مقدار تولید فاضلاب به ازای هر نفر در شرایط مختلف آمده است.

ردیف	محل	واحد	محدوده	مقدار معمول
			لیتر در روز	لیتر در روز
1	واحدهای مسکونی شهری	نفر	80-150	120
2	ویلاهای تفریحی	نفر	120-200	150
3	ساختمانهای اداری	نفر پرسنل 8 ساعته	30-60	50
		نفر پرسنل 24 ساعته	70-100	90
4	کارخانه ها و کارگاه های صنعتی	نفر کارگر 8 ساعته	40-70	60
		نفر کارگر 8 ساعته با امکان استحمام	90-120	110
5	کارگاه های ساختمانی	نفر پرسنل 8 ساعته	40-80	60
		نفر پرسنل 24 ساعته	80-120	100

بنابراین برای محاسبه ظرفیت سپتیک تانک باید تعداد نفرات را در سرانه آنها مطابق جدول فوق ضرب نمود. عدد حاصل برابر حداقل ظرفیت مورد نیاز برای سپتیک تانک می باشد. برای روشن شدن بیشتر مطلب به مثالهای زیر توجه نمایید.

مثال 1: می خواهیم ظرفیت سپتیک تانک مورد نیاز برای فاضلاب بهداشتی یک کارخانه تولیدی را محاسبه نماییم. این کارخانه در دو شیفت فعال می باشد که در شیفت اول مجموعا 150 نفر کارگر و پرسنل اداری و در شیفت دوم 80 نفر کارگر مشغول کار هستند.

طبق سرانه ردیف 4 جدول فوق سرانه هر نفر پرسنل یا کارگر در هر شیفت 50 لیتر می باشد. جمع کل پرسنل 230 نفر است بنابراین ظرفیت مورد نیاز از حاصلضرب عدد 230 در 50 بدست می آید که معادل 11500 لیتر خواهد شد. با توجه به ظرفیت های استاندارد در این مثال استفاده از یک سپتیک تانک به ظرفیت 12 مترمکعب پیشنهاد می شود

نحوه ی عملکرد سپتیک تانک:

محتویات فاضلاب از طریق لوله های ورودی وارد مخزن بتنی می شود و این فاضلاب پس از ورود به مخزن به سه حالت جامد،مایع و گاز تقسیم می شوند.لایه ی زیرین یا همان ته نشین شده لجن ها هستند لایه دیگر ذرات معلق هستند که سبک ترند و شامل روغن و چربیها و صابونها و دیگر پساب های ناشی از استحمام اند. اولین مرحله فرآیند تسویه همان ته نشینی جامدات است به دلیل عدم وجود اکسیژن در مخزن سپتیک تانک باکتری های آنائروبیک شروع به فعالیت می کنند و املاح موجود را به نمک های آلی و گازهایی چون هیدروژن و متان تبدیل می کنند برای جلوگیری از بوی بد ناشی از این پساب ها روی مخزن سپتیک تانک درپوشی می گذارند هر چند سال یک بار باید قسمتی از لجن های آن را با پمپ کردن از سپتیک تانک خارج نمود . با ته نشینی لجن فقط مایع فاضلاب باقی می ماند که تا حدود ٧٠ درصد مواد آلی آن حذف شده اند همزمان و متناوب با تجزیه لجن در مخزن بتنی گاز تولید می شود که به صورت حبابهای ریز به سوی سطح مایع صعود می نماید. گازهای مزبور در حین برخورد به فاضلاب وارده مولکولهای گاز را با موجودات ریز که عامل اصلی عملیات تجزیه اند جذب می کنند. ذرات مزبور در سطح مایع تجمع یافته و به تدریج آن را سنگین و ضخیم می کند تا آنجا که کف مذکور در اثر افزایش وزن اندکی زیر سطح مایع قرار می گیرد. گسترش لایه های شناور گاهی به میزانی است که سطح زیرین آن حتی تا درون فاضلاب اصلی نیز ادامه می یابد. پیدایش این وضع معمولاً همزمان با افزایش لجن در کف مخزن است و نتیجتاً گذرگاه فاضلاب در داخل مخزن آنقدر کوچک می شود که فرصت کافی برای ته نشین شدن مواد معلق فاضلاب تازه تخلیه شده باقی نمی ماند و در نتیجه در پساب مخزن بتنی مقدار قابل توجهی مواد شناور مشاهده خواهد شد. اشکال مزبور را می توان با تخلیه و تنظیف منظم مخزن بتنی مرتفع کرد. 
در حقیقت و با توجه به تعاریف فوق، سپتیک تانک حوض ته نشینی ساده ایست که در آن فاضلاب با سرعتی کم و بطور مداوم در جریان است لذا مواد معلق ته نشین شده بصورت لجن در کف انباره با کمک باکتری های بی هوازی هضم میشود، و در نتیجه تبدیل به مواد آبکی و گازی شکل می گردد و از حوض خارج می شود لذا از مقدار لجنی که باید تخلیه شود کاسته می شود،بطوریکه تخلیه لجن حداکثر یک بار درسال و در نهایت ۵ سال یکبار نیاز به خالی کردن پیدا می کند.
نکته مهمی که باید حتماٌ رعایت شود این است که در تمام مدت مقدار فاضلابی که از آن خارج می شود برابر با مقدار فاضلابی باشد که وارد سپتیک تانک می شود. پساب های باقیمانده از این فعل و انفعالات به صورت پساب هایی در می آیند که برای محیط زیست بسیار مضر و عامل بیماری های خطرناکی هستند بنابرین هرگز نباید این پساب ها مستقیماً جذب آب های زیر زمینی و منابع آب جاری شوند از این رو باید این مایع از مخزن بتنی خارج شده و وارد حوضچه های کلر زنی و بعد از آن دفع گردد.

سپتیک تانک

سپتیک تانک حوض ته نشینی ساده ایست که در آن فاضلاب با سرعتی کم و بطور مداوم در جریان است لذا مواد معلق ته نشین شده بصورت لجن در کف انباره با کمک باکتری های بی هوازی هضم میشود، و در نتیجه تبدیل به مواد آبکی و گازی شکل می گردد و از حوض خارج می شود لذا از مقدار لجنی که باید تخلیه شود کاسته می شودبطوریکه تخلیه لجن حداکثر یک بار درسال و در نهایت 5 سال یکبار نیاز به خالی کردن پیدا می کند.  نکته مهمی که باید حتماٌ رعایت شود این است که در تمام مدت مقدار فاضلابی که از سپتیک خارج می شود برابر با مقدار فاضلابی باشد که وارد سپتیک تانک می شود. سپتیک تانک ساده ترین و پر کاربردترین واحد مورد استفاده در تصفیه فاضلاب به ویژه فاضلاب های بهداشتی - انسانی است.

سپتیک تانک در واقع یک مخزن ته نشینی کوچک از جنس پلی اتیلن و یا بتنی و یا فایبر گلاس میباشد که به دلیل زمان ماند طولانی فاضلاب تحت اثر باکتری های غیر هوازی به حالت معلق در می اید . سر پوشیده نمودن سپتیک تانک به منظور جلوگیری از بوی نا مطبوع می باشد .اهمیتی که مخزن سپتیک تانک در کاهش الودگی و مواد الی فاضلاب دارد اغلب به عنوان یک راه حل موقت دفع فاضلاب مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش کلیه فاضلاب منزل و یا محل کارویا… بوسیله فاضلاب رو ساختمان وارد  مخزن سپتیک تانک می گردد. سپتیک تانک مخزنی است که توسط حداقل یک دیواره به دو بخش نامساوی تقسیم شده است. در بخش اول سپتیک تانک مواد و ذرات درشت ته نشین شده و در کف مخزن انباشته می شوند. چربی ها و روغن های شناور نیز بر روی سطح مایع درون سپتیک تانک پلی اتیلن تجمع می نمایند.میکروارگانیسم های موجود در فاضلاب در شرایط بی هوازی بخشی از مواد آلاینده را تجزیه کرده نموده و باعث کاهش بار آلودگی فاضلاب درون سپتیک تانک می گردد. دیواره تعبیه شده بین ناحیه اول و دوم سپتیک تانک باعث ممانعت از عبور مواد ته نشین شده و چربی های شناور ناحیه اول به ناحیه دوم می گردد.بدین صورت پساب زلال شده درون سپتیک تانک به بخش دوم منتقل شده و در نهایت پساب سپتیک تانک از طریق یک لوله خروجی از مخزن سپتیک تانک بیهوازی خارج می گردد. پساب خروجی معمولاً وارد چاه جذبی می گردد.

مزایای سپتیک تانک :

-  سرعت اجرا بالا

-  مناسب برای زمین های دژ و یا زمین هایی که قدرت جذب بسیار کمی دارند و یا مناطقی که سطح آبهای زیر زمینی در آن بالا باشد

- استحکام بسیار بالای جداره و امکان مدفون کردن آنها

- مقاومت بسیاربالا در مقابل خوردگی و مواد شیمیایی

-  به دلیل استقرار در زمین مکانی را اشغال نمی نماید

- دارا بودن پوشش ضد UV

- مناسب جهت تصفیه پساب واحدهای کوچک

- بدون نیاز به مصرف انرژی

- قابل نصب در هر عمقی متناسب با پروژه

-  هزینه بسیار مناسب

-  بدلیل عدم استفاده از وسایل الکترومکانیکال نیازی به تعمیر و هزینه نگهداری و اپراتور ندارد.